چكيده مقدمه مهم درماني در برنامه جامع فيزيوتراپي گردن مورد توجه قرار گيرد (10).

Transcript

1 و 6 مقاله پژوهشي مقايسه روش درماني سوزن خشك و تكنيك دستي انرژي عضلاني ماشهاي پنهان عضله تراپز فوقاني نقطه روي آمنه يگانه لاري دكتر فرشاد اخوتيان دكتر صديقه السادات نعيمي دكتر عليرضا اكبرزاده باغبان 1- كارشناسي ارشد فيزيوتراپي و مركز تحقيقات فيزيوتراپي دانشگاه علوم پزشكي شهيد بهشتي 2- دكتراي تخصصي فيزيوتراپي و استاد مركز تحقيقات فيزيوتراپي دانشگاه علوم پزشكي شهيد بهشتي 3- دكتراي تخصصي فيزيوتراپي عضو هيي ت علمي دانشكده توانبخشي دانشگاه علوم پزشكي شهيد بهشتي 4- دكتراي تخصصي آمار زيستي.دانشيار عضو هيات علمي گروه علوم پايه دانشكده توانبخشي دانشگاه علوم چكيده نويسنده مسي ول: تهران بيمارستان مهر بخش فيزيوتراپي پزشكي شهيد بهشتي زمينه و هدف: علت اصلي سندرم درد ميوفاشيال نقاط ماشهاي ميباشد. هدف اين مطالعه مقايسه تكنيك دستي انرژي عضلاني با سوزن خشك روي نقطه ماشهاي پنهان عضله تراپز فوقاني ميباشد. روش بررسي: 40 بيمارخانم با تشخيص نقطه ماشه اي پنهان در عضله تراپز فوقاني پس از مطابقت دادن معيار ورود و خروج به طور تصادفي در 2 گروه مساوي تكنيك دستي انرژي عضلاني يا سوزن خشك قرار گرفتند. هر بيمار يك مرتبه درمان روي عضله تراپز فوقاني دريافت كرد كه ميزان عددي درد Range Of Motion: و دامنه فعال خم طرفي گردن Pain pressure threshold :PPT آستانه درد Visual Analoge Scale: VAS ROM به سمت مقابل قبل درمان و 48 ساعت بعد درمان اندازهگيري شد. يافتهها: دو تكنيك استفاده شده در اين مطالعه در درمان نقطه ماشهاي پنهان عضله تراپز فوقاني موثر بودند (0/001>P) اما تفاوت معناداري بين دو گروه از نظر متغيرهاي فوق مشاهده نشد. (0/05<P) نتيجهگيري: اين مطالعه ثابت كرد تكنيك دستي انرژي عضلاني به اندازه سوزن خشك در بهبود PPT VAS و ROM افراد دچار نقطه ماشهاي پنهان عضله تراپز فوقاني موثر هست. اما از آنجاييكه تكنيك دستي انرژي عضلاني روش ايمن و غير تهاجمي است در صورت انتخاب درمان با يكي از اين دو تكنيك درمان دستي پيشنهاد ميشود. كليد واژ هها: سوزن خشك تكنيك دستي انرژي عضلاني نقاط ماشهاي (ارسال مقاله 1393/10/3 پذيرش مقاله 1393/12/6) farshadokhovatian1965@gmail.com مقدمه نقطه ماشهاي به عنوان نقطه اي حساس, قابل لمس و ندول مانند در باند سفت شده عضله تعريف مي شود كه با فشار انگشت يا بطور خود بخود درد انتشاري ايجاد ميكند (1-3). علت ايجاد نقاط ماشهاي معمولا فشار بيش از حد و بيش باري حاد يا تكراري و استرس مكانيكال ميباشد (4). از ديگر فاكتور هاي شايع اجاد نقاط ماشه اي ناهنجاري وضعيتي است. بر همين اساس شايع ترين محل براي ايجاد نقطه ماشه اي عضلات پاسچرال در گروه كمربندهاي شانهاي و لگني تراپز فوقاني اسكالنها لواتور اسكاپولا و عضلات لومبوساكرال ميباشد (7-5). نقاط ماشهاي ميتواند به صورت فعال يا نهفته باشند. نقاط ماشهاي فعال آنهايي هستند كه با فعاليت عضله و يا حتي در استراحت سبب درد انتشاري ميشوند. بر طبق نظر Simons Travell and نقاط ماشهاي پنهان سبب درد انتشاري نميشوند اما ممكن است سبب محدوديت حركتي و يا ضعف عضلاني شوند و زماني درد انتشاري ايجاد ميكند كه تحت فشار مستقيم و محكم قرار گيرد (8). شيوع درد ميوفاشيال مشخص نميباشد بطوريكه در كلينيكهاي درد آمريكا شيوع اين سندرم بين 30 تا 85 درصد گزارش شده است ) 7). در ميان عضلات مختلف ناحيه گردن عضله تراپز فوقاني به علت قرار گرفتن در معرض استرسهاي داي مي و ضربههاي كوچك (Micro-trauma) (با توجه به حداقل عملكرد ضد جاذبه آن) مستعدترين عضله در بدن و ناحيه گردن است كه نقاط ماشهاي در آن توسعه مييابد و منجر به سندرم درد ميوفاشيال گردن ميشود (9). اين بيماري تاثير چشمگيري بر كيفيت زندگي دارد و بار مالي زيادي را بر سيستم سلامتي وارد ميكند بنابراين بايد به عنوان يك بخش مهم درماني در برنامه جامع فيزيوتراپي گردن مورد توجه قرار گيرد (10).

2 يگانه لاري و همكاران 13 با توجه به اهميت مطالب گفته شده در مورد نقاط ماشهاي طيف گسترده اي از مداخلات هم دستي و هم غيردستي براي غيرفعال كردن آن ذكر شده است. مداخلات غير دستي شامل تزريق بوتاكس سوزن خشك آكوپانكچر اسپري chloride ethyl همراه با تكنيكهاي استرچي ميباشد و روشهاي دستي شامل استرين كانتراسترين آزادسازي فاشيا فشار ايسكميك و تكنيك دستي انرژي عضلاني ميباشد (10). در بعضي مطالعات كاهش پايدار درد نقاط ماشهاي به دنبال كاربرد تكنيك دستي انرژي عضلاني گزارش شده است (13-11). در نتيجه مقايسه تكنيك دستي انرژي عضلاني با روش الكتروتراپي نظير اولتراسوند و يا ليزر كم توان گاليوم-آرسنايد در درمان نقاط ماشهاي هر دو روش در كاهش درد و ناتواني و افزايش دامنه حركتي در كوتاه مدت موثر ميباشد اما تكنيك دستي اثردرماني طولاني تري نسبت به روش اولتراسوند دارد.(14) از ديگر درمانهاي پيشنهاد شده براي نقاط ماشهاي تراپز فوقاني سوزن خشك ميباشد. سوزن خشك تكنيك درماني نسبتا جديدي است كه همراه ساير مداخلات فيزيوتراپي توسط فيريوتراپيستها در سراسر دنيا انجام ميشود (16 15). سوزن زدن به صورت مستقيم در داخل نقاط ماشهاي (بدون تزريق ماده اي خاص) باعث توييچ عضله شده استراحت رفلكسي و افزايش درطول عضله را ايجاد ميكند (17). در مورد تاثير سوزن خشك بر دردهاي ميوفاسيال اختلاف نظرهاي زيادي وجود دارد. در بعضي مطالعات تاثير اين روش نشان داده شده (18-20) ولي در پارهاي موارد هم اين درمان بينتيجه بوده و يا با دارونما تفاوتي نداشته است ( 21 و 22 ). به علاوه تجربهاي از مقايسه اين دو روش درماني يعني سوزن خشك و تكنيك دستي انرژي عضلاني وجود ندارد. با توجه به شيوع بالاي اين بيماري و خلايي كه در مورد نتايج قطعي و نهايي در درمان اين سندرم وجود دارد و همچنين به منظور مقايسه اثرات سوزن خشك با تكنيك دستي انرژي عضلاني اين تحقيق روي مبتلايان به دردهاي ميوفاسيال عضله تراپز فوقاني دانشجويان خوابگاه دخترانه دانشگاه علوم پزشكي شهيد بهشتي در سال 1392 انجام شد. روش بررسي مطالعه به روش كار آزمايي باليني در مركز تحقيقات فيزيوتراپي دانشگاه علوم پزشكي شهيد بهشتي در سال 1392 انجام گرفت. براي تعيين تعداد نمونه لازم با خطاي نوع اول آزمون 0/50=α و خطاي نوع دوم آزمون 0/2 = β و استخراج پارامترهاي لازم از مقاله (23) KIM به كمك نرم افزار pass11 تعداد نمونه در هر گروه 20 نفر برآورد گرديد. پس از مراجعه به خوابگاه دخترانه دانشگاه علوم پزشكي شهيد بهشتي تعداد 40 بيمار با ميانگين سني سال دچار نقاط ماشهاي پنهان در عضله تراپز فوقاني را شناسايي و پس از توضيح كامل در مورد روشها و شرايط درمان از كليه بيماران رضايت آگاهانه اخذ گرديد. سپس پرسشنامه حاوي اطلاعات شناسنامهاي فرد شاخص توده بدني و همچنين معيارهاي ورود و خروج افراد توسط آزمونگر كامل شد. معيارهاي ورود به مطالعه به شرح زير بود (25 24,9) : 1) سن بين 18 تا 25 سال 2) وجود دو مورد زير: - وجود باندهاي سفت قال لمس در عضلات اسكلتي - وجود درد در پاسخ به فشار 25 نيوتن كه توسط آلگومتر اعمال ميگردد. 3) درد حداقل 30 ميليمتري در مقياس ديداري درد در ارزيابي اوليه 4) معاينه نورولوژيك بيماران طبيعي باشد 5) بيماري ديگري كه توجيه كننده علاي م بيمار باشد (مثلا راديكولوپاتي) وجود نداشه باشد. 6) عدم وجود نقطه ماشهاي فعال 7) عدم حساسيت (به سوزن) بيماراني كه دوره درمان را تكميل نكرده و يا جهت پيگيري مراجعه نميكردند و يا در زمان انجام مطالعه از روش - هاي درماني ديگر استفاده ميكردند از مطالعه خارج شدند. بيماران واجد شرايط با امضا رضايت نامه وارد مطالعه شدند. براي ارزيابي نقطه ماشهاي پنهان در عضله تراپز فوقاني بيمار در وضعيت high sitting در حالي كه عضله به طور كامل تحت كشش بود درمانگر عضله را از محل اتصالش از ستون فقرات گردني تا لبه داخلي زاي ده خارجي آكروميون لمس ميكند. تشخيص نقطه ماشهاي پنهان بعد از لمس دستي و بازخورد بيمار تاييد ميشد. پس از علامتگذاري نقطه ماشهاي مشخصات برداري آنرا با توجه به محل رويش مو و مهره C 7 يادداشت نموده و در جلسه بعدي ارزيابي از اين روش براي يافتن نقطه ماشهاي مورد نظر استفاده ميكرديم. افراد انتخاب شده بصورت تصادفي در يكي از دو گروه درماني قرار گرفتند قبل از درمان VAS, PPT و ROM را اندازهگيري كرده و دو روز بعد از روز درمان دوباره اين متغيرها را اندازهگيري كرديم به اين

3 و 3 14 مقايسه روش درماني سوزن خشك و تكنيك دستي انرژي عضلاني روي... دليل دو روز بعد اين متغيرها را اندازه گيري كرديم تا بعلت آزردگي بافت متعاقب سوزن زدن دچار نتيجه منفي كاذب نشويم. اندازهگيري درد: براي اندازهگيري درد از مقياس ديداري درد VAS استفاده شد. يك مقياس حساس به درد كه داراي روايي و پايايي ميباشد. اين مقياس يك خط مدرج به طول 10 سانتي متر بود كه بيمار بايد ارزيابي خود از درد موجود را روي اين خط مدرج از صفر (بدون درد) تا 10 (شديدترين درد قابل تصور) مشخص ميكرد (26). همچنين براي اندازهگيري آستانه فشاري درد از دستگاه الگومتر (ساخت شركت تايوان) استفاده شد. اين دستگاه داراي ديسكي با ابعاد 1 سانتيمتر مربع بود كه ميزان فشار وارد بر اين صفحه به صورت ديجيتالي ثبت ميشد. الگومتر را عمود و با سرعت حدود 1 kg/cm 2 s/ روي نقطه ماشهاي فشار داده تا زماني كه فرد درد را گزارش ميكرد آنگاه ميزان نيروي اعمال شده را ثبت ميكرديم. آستانه فشاري درد سه بار با فاصله زماني 30 ثانيه اندازهگيري شد و سپس ميانگين آن محاسبه گرديد. ارزيابي دامنه حركتي: در اين مطالعه به منظور ثبت دامنه حركتي فلكشن طرفي گردن از گونيامتر استفاده شد كه شامل يك بازوي ثابت و يك بازوي متحرك ميباشد. در تمام مدت اندازهگيري شخص در وضعيت نشسته روي صندلي بازوها در كنار بدن كف هر دو پا روي زمين و صورت به طرف جلو به طوري كه بيني عمود و دهان افقي قرار گيرد ميبود. تكيهگاه گونيامتر را در راستاي زاي ده خاري اولين مهره سينهاي و مركز بازوي متحرك آن را روي برجستگي پس سري تنظيم كرديم. سپس بازوي ثابت گونيامتر را در راستاي افق ثابت نگه داشته و از فرد خواستيم بدون بالا آوردن شانه گردن را به طرف مقابل خم كند و بازوي متحرك را متناسب با آن حركت داديم. دامنه حركتي اندازهگيري شده به صورت فعال و بدون درد بود كه سه بار با فاصله زماني 30 ثانيه ارزيابي شد و سپس متوسطگيري كرديم( 27 ). گروه تكنيك دستي انرژي عضلاني روش انجام تكنيك PIR MET به روش (1) Lewit بيمار طاقباز خوابيده بازوي سمت درمان به موازات تنه قرار ميگيرد. با يك دست شانه سمت درمان را ثابت كرده دست ديگر خود را در زير ناحيه ماستوي يد بيمار قرار داديم. سپس سر و گردن را تا جاييكه عضله تراپز اجازه ميداد (Barrier) به طرف مخالف و قدام خم و به سمت درگير مي چرخانديم. سپس از بيمار خواستيم شانهي ثابت شده خود را به سمت گوشش بياوردو بالعكس حتما بايستي هر دو حركت با هم انجام ميشد تا عضله از هر دو سر منقبض شود. در اين حال بيمار بايد انقباض ايزومتريكي به اندازهي 20 درصد حداكثر انقباض و بدون درد انجام ميداد. (قبل از انجام تكنيك ابتدا به بيمار آموزش داده كه سر خود را با قدرت 100 درصد به دست ما فشار بدهد سپس 50 درصد و پس از آن 20 درصد و جلسات بعد بر اساس همين آموزش و با درصد خطايي كه مربوط به خود بيمار در طي جلسات بعد بود تكنيك انجام ميشد) در طي انجام اين مرحله در حاليكه بيمار ريتم تنفسي نرمال خود را حفظ ميكرد انقباض را به مدت 7 تا 10 ثانيه نگه ميداشت. سپس از بيمار ميخواستيم خود را شل كرده سر و گردن را به درجهي بيشتري از خم طرفي خم و چرخش ميبرديم تا جاييكه به barrier جديد رسيده كشش را به مدت 30 ثانيه در اين وضعيت نگه ميداشتيم. تكنيك را مجددا از اين barrier شروع كرده و 4 مرتبه تكرار ميكرديم. گروه سوزن خشك: تكنيك سوزن خشك تحت شرايط استريل انجام شد. پوست منطقه درمان را با استفاده از پنبه الكل تميز كرده همچنين آزمونگر دستكش مناسب پوشيده و پس از هربار استفاده از سوزن آن را در جعبه مناسب جهت دور ريختن ميگذاشت. بيمار طاقباز خوابيده نقطه ماشهاي كه با لمس مشخص شده بين انگشتان قرار داديم. نقطه ماشهاي را به طور محكمي با انگشت شست و سبابه دست غير غالب فشرده و سوزن با دست غالب گرفته ميشد سوزن 25 در G 0/25 mm زاويه حدود 30 درجه با پوست با سرعت به درون نقطه ماشهاي نفوذ كرد و با سرعت كمي از آن بيرون كشيده شد. معمولا اين حركت سبب برانگيخته شدن local twitch response: LTR ميشود در انجام اين تكنيك از روش fanning استفاده كرديم به اين ترتيب كه سوزن را چندين مرتبه از نقطه ماشهاي خارج كرده و دوباره به يك قسمت جديد از آن وارد مينموديم تا زمانيكه ديگر هيچ LTR ايجاد نشود. براي به حداقل رساندن آزردگي بعد از سوزن زدن ميزان fanning را محدود كرديم. در آخر سوزن را براي چند ثانيه ثابت نگه داشتيم تا اثرات ضد درد را ايجاد كند ) 28): جهت رعايت موازين اخلاق در پزوهش حاضر قبل از شروع آزمون اطلاعات كاملي در مورد نحوه اجراي مطالعه به افراد شركت كننده داده شد و در صورتي كه بعد از ملاحظه شرايط

4 يگانه لاري و همكاران 15 افراد تمايل به خروج از مطالعه را داشتند اين اجازه به آنها داده - ميشد. همچنين اطلاعات مربوط به هر فرد و محتويات پرسشنامه به صورت محرمانه ثبت و از بيماران هزينهاي جهت درمان گرفته نشد. علاوه بر آن كليه كدهاي اخلاقي اراي ه شده توسط جامعه پزشكي دانشگاه علوم پزشكي شهيد بهشتي در اين تحقيق رعايت گرديد تجزيه و تحليل آماري: از بسته نرم افزاري SPSS17 به منظور تجزيه و تحليل آماري استفاده گرديد. جهت ارزيابي توزيع متغيرهاي عددي به لحاظ ميزان انطباق با توزيع نظري نرمال از آزمون آماري كولوموگروف اسميرونوف (K-S) استفاده شده. به منظور توصيف متغيرهاي عددي مورد مطالعه شاخصهاي تمايل مركزي و پراكندگي استفاده گرديد. از آزمون T زوجي براي بررسي معناداري هر يك از متغيرها در قبل و بعد از درمان در هر دو گروه استفاده شد. همچنين به منظور مقايسه ميزان تغييرات PPT VAS و ROM بين دو گروه از آزمون T مستقل استفاده كرديم. يافتهها تحقيق روي 40 بيمار در گروه سني سال, در دو گروه سوزن خشك (20 نفر) و تكنيك دستي انرژي عضلاني ( 20 نفر) انجام گرفت. جدول 1 - شاخص هاي آماري متغيرهاي وابسته همراه با سن و شاخص توده بدني به تفكيك گروه قبل و بعد درمان متغير جلسات درماني ميانگين تكنيك دستي انرژي عضلاني خطاي استاندارد ميانگين ميانگين سوزن خشك خطاي استاندارد ميانگين 0 / /60 0 / /78 سن زمان پايه 0 / /744 0 / /156 شاخص توده بدني زمان پايه 0 / / / / / / / / / / / /7975 0/ / / / / / / / / / / /9300 جلسه اول جلسه دوم جلسه اول جلسه دوم جلسه اول جلسه دوم VAS PPT ROM (0/000=P) و ROM با (0/000=P) و اثر درماني سوزن خشك در متغيرهاي VAS با (0/03=P) PPT با (0/000=P) و ROM با (0/000=P) معنيدار بوده بطوريكه هر دو تكنيك سبب كاهش معنيدار VAS (نمودار 1) و افزايش معنيدار PPT (نمودار 2 ) و افزايش ROM (نمودار 3 ) شدهاند. براي مقايسه ميزان تغييرات PPT,VAS و ROM بين دو گروه از آزمون T مستقل استفاده كرديم نتايج آماري جدول فوق نشان داد در متغير VAS با (0/097=P) PPT با (0/927=P) و ROM با (0/080=P) بين دو گروه درماني با هم اختلاف معنيداري وجود ندارد (0/05<P). در خصوصيات دموگرافيك افراد بين دو گروه اختلاف معنيدار آماري وجود نداشت كه نشاندهنده اين بود خصوصيات زمينهاي در گروههاي مورد مطالعه مشابه بوده لذا همگني دو گروه مورد تاييد قرار گرفت (جدول 1). با توجه به تفاوت مقادير متغيرها در زمان پايه براي از بين بردن اثر اين تفاوت در گروه- ها ميزان تغييرات اين متغيرها نسبت به زمان پايه محاسبه گرديد و مبناي انجام تحليلها قرار گرفت. از آزمون آماري T زوجي به منظور بررسي معناداري هر يك از متغيرها در قبل و بعد از درمان در هر دو گروه استفاده شد. نتايج آماري بدست آمده با توجه به جدول 1 نشان داد كه اثر درماني تكنيك دستي انرژي عضلاني در متغيرهاي VAS با (0/003=P) PPT با

5 16 مقايسه روش درماني سوزن خشك و تكنيك دستي انرژي عضلاني روي... نمودار - 1 مقايسه تغييرات شدت درد قبل و بعد از درمان در دو گروه MET و DN نمودار 2- مقايسه تغييرات آستانه درد فشاري قبل و بعد از درمان در دو گروه MET و ND نمودار 3- مقايسه تغييرات دامنه خم طرفي گردن قبل و بعد از درمان در دو گروه MET و DN

6 يگانه لاري و همكاران 17 بحث با توجه به مطالعات گذشته و تحقيق حاضر در مجموع ميتوان گفت هر دو روش درماني باعث كاهش درد و بهبود دامنه حركتي در افراد مبتلا به نقطه ماشهاي در عضله تراپز فوقاني ميگردند اما از آنجاييكه روش تكنيك دستي انرژي عضلاني يك روش كاملا ايمن و غير تهاجمي است و در مقايسه با سوزن خشك نيز در كاهش درد و بهبود دامنه حركتي اختلاف معنيداري ندارد در نتيجه در صورت انتخاب درمان با يكي از اين دو تكنيك درمان دستي پيشنهاد ميشود. با توجه به كاهش طول ساركومرها و بروز ايسكمي و هيپوكسي در ناحيه دچار نقطه ماشه اي در درمان اين بيماران به دو عامل بايد توجه خاص نمود (29): 1) افزايش طول ساركومرها 2) افزايش خونرساني به محل نقطه ماشهاي نتايج تحقيقات صورت گرفته برروي سوزن خشك نشان داد اين روش به صورت معنيدار و واضح ميتواند باعث افزايش گردش خون موضعي بافت شود. در اين زمينه نتايج مطالعات متعددي كه توسط Shah و ساير محققين توسط سونوگرافي داپلر صورت گرفته نشان ميدهد وارد كردن سوزن به بافت و ورود آن به نقطه ماشهاي باعث افزايش گردش خون بافت آن ناحيه ميشود. بنابراين نتايج حاصل از اعمال سوزن خشك در كاهش درد نقطه ماشهاي در اين تحقيق يافت ميشود. Dommerholt همچنين بيان نمود كه فيبرهاي AΔ به مدت 72 ساعت بعد از ورود سوزن تحريك ميشوند. زمان طولاني تحريك AΔ سبب فعاليت آنكفالينر يك در اينترنورونهاي مهاري شاخ خلفي نخاع ميشود و در نتيجه سبب كاهش درد ميگردد مكانيزم ديگر فعال شدن سيستمهاي مهاري سروتونرژيك و نورآدرنرژيك ميباشد كه هر تحريك ناراحت كنندهاي را كه به شاخ خلفي وارد ميشود بلاك ميكند (31 30). يافتههاي اين مطالعه در مورد اثر سوزن خشك در راستاي يافتههاي Edwards در سال 2003 بود در اين تحقيق وي بيان نمود سوزن خشك همراه با استرچينگ موثرتر از استرچينگ تنها بعد از سه هفته پيگيري در كاهش درد ميباشد (32) همچنين Hyuk در سال 2007 اثر سوزن خشك بر روي عضله تراپز فوقاني افراد مسن را در كاهش شدت درد موثر دانست كه اگر اين درمان با سوزن خشك عضلات پارااسپاينال همراه ميشد بيشتر در كاهش شدت درد موثر بود (33). Rayegani در سال 2013 سوزن خشك (يك جلسه درمان) را با مداليتههاي فيزيوتراپي ( 10 جلسه درمان با TENS,US,HP (,STRECHING در درمان دردهاي ميوفاسيال عضله تراپزفوقاني مقايسه كرد و علي رغم اثر يكسان دو روش در كاهش شدت درد و بهبود شاخص كيفيت زندگي روش سوزن خشك را به علت نياز به وقت و هزينه كمتر موثرتر دانست (34). در حاليكه در مطالعه حاضر درمان دستي فيزيوتراپي را به علت ايمن و غير تهاجمي موثرتر ميدانيم. شايد علت تفاوت بين دو مطالعه انتخاب نوع تكنيك فيزيوتراپي باشد. در مورد تاثير سوزن خشك بر دردهاي ميوفاسيال اختلاف نظرهاي زيادي وجود دارد. در بعضي مطالعات تاثير اين روش نشان داده شده (35-37) ولي در پاره اي موارد هم اين درمان بي نتيجه بوده و يا با دارونما تفاوتي نداشته است (22 21) تكنيكهاي كشش عضله باعث افزايش انعطافپذيري عضله و افزايش دامنهي حركتي ميشوند. بعد از كشش مقاومت عضله كاهش مييابد و يك پاسخ ويسكوالاستيك ايجاد ميشود (38). به واسطهي انقباض عضلاني كه با حدود 10 تا 20 درصد حداكثر قدرت انقباضي گرفته ميشود گيرندههاي انقباضي درون عضلات فعال شده و به واسطهي فعال شدن آنها مادهي خاكستري پيش قناتي موجود در مغز مياني مسير سراتوژنيك غيراپيوي يدي و مسير مهاري نزولي نورآدرژنيك فعال شده و درد فرد كاهش مييابد (39 7 6). همچنين به بررسي در مقالات موجود بيان گرديده است كه با اعمال تكنيك دستي انرژي عضلاني به علت ايجاد انقباض ريتميك عضلاني گردش خون و لنف در عضلات زياد شده و فاكتورهاي پيش التهابي و مواد دفعي حاصل از انقباض از محيط دور ميشوند و تحريك گيرنده- هاي درد كاهش مييابد ( ). Burn Denise.K و همكاران در سال 2006 اثر تكنيك دستي انرژي عضلاني را بر روي دامنه حركتي گردن در هر سه صفحهي حركتي قبل و بعد درمان بررسي كردند. نتايج حاصل از اين تحقيق نشان داد كه تكنيك دستي انرژي عضلاني دامنه حركتي گردن را به طور واضحي در هر سه صفحه حركتي نسبت به گروه كنترل افزايش ميدهد (41). مقايسهاي بين دو درمان ايسكميك كامپرشن و تكنيك دستي انرژي عضلاني بر روي نقطه ماشهاي تراپز فوقاني كه توسط Nambi و همكاران در سال 2013 ميلادي انجام گرفت نشان داد كه بعد از 4 هفته درمان هيچ تفاوت چشمگيري بين دو گروه در VAS وجود نداشت اما ROM در گروه دوم بهبودي بيشتري را نشان داد. كه پژوهشگران در اين مطالعه به اين نتيجه رسيدند كه تكنيك دستي انرژي عضلاني در كاهش درد و بهبودي دامنه حركتي موثرتر است (42).

7 18 مقايسه روش درماني سوزن خشك و تكنيك دستي انرژي عضلاني روي... به طور كلي تي وريهاي مطرح شده در مورد تاثير روشه يا مختلف درماني بر روي نقطه ماشهاي از قطعيت كافي برخوردار نيستند. بنابراين در مورد تاثير روشهاي مختلف درماني اتفاق نظر وجود ندارد و هيچ كدام از درمانها به عنوان بهترين روش يا درمان استاندارد شناخته نميشود. با بررسي مقالات موجود و مرتبط يافتههاي حاصل از مطالعهي اخير مبني بر تغييرات ايجاد شده به دنبال سوزن خشك و تكنيك دستي انرژي عضلاني بر روي نقطه ماشهاي پنهان عضلهي تراپز فوقاني كه شامل كاهش درد در مقياس شدت ديداري درد افزايش آستانه درد فشاري و افزايش دامنهي فعال خم طرفي گردن با نتايج مطالعات پيشين همسو و منطبق بوده است. همچنين با توجه به مكانيسمهاي ذكر شده ميتوان به اين نتيجه رسيد كه دو تكنيك دو عاملي را كه در روند درمان نقطه ماشهاي لازم است يعني افزايش طول ساركومرها و افزايش خونرساني به محل نقطه ماشهاي را دارند شايد به اين دليل است كه نتيجه درمان در هر دو گروه اثربخش و يكسان شده است. به هر حال براي دستيابي به نتايج بهتر و قطعي تر نياز به اجراي تكنيك درماني بر روي هر دو جنس با دوره درماني طولاني تر و داشتن گروه كنترل ميباشد. قدرداني اين مقاله حاصل بخشي از طرح تحقيقاتي ميباشد كه با كد 5319 به تصويب مركز تحقيقات فيزيوتراپي دانشگاه علوم پزشكي شهيد بهشتي رسيده است. REFERENCES 1- Chaitow L, Liebenson C. Muscle energy techniques. New York: Churchill Livingstone; Chaitow L. Positional Release Techniques. New York: Churchill Livingstone; Simons DG, Travell JG, Simons LS. Travell and Simons. Myofascial pain and dysfunction: the trigger point manual. Baltimore Md: Williams & Wilkins; Travell JG, Simons DG. Apropos of all muscles. In: Travell JG, Simons DG. Myofascial pain and dysfunction. Baltimore: Williams and Wilkins; LD R. The effectiveness of non-invasive treatments for active myofascial trigger point pain: a systematic review of the literature. International Journal of Osteopathic Medicine 2006;9(4): R LD. Therapeutic needling in osteopathic practice :An evidence-informed perspective. International Journal of Osteopathic Medicine 2009;12(1): Tough EA WA, Cummings TM, Richards SH, Campbell JL. Acupuncture and dry needling in the management of myofascial trigger point pain: a systematic review and meta-analysis of randomised controlled trials European Journal of Pain 2009; 13(1): Rickards LD. The effectiveness of non-invasive treatments for active myofascial trigger point pain: a systematic review of the literature. International Journal of Osteopathic Medicine. 2006;9(4): Sciotti V MV, DiMarco L, Ford L, Plezbert J, Santipadri E, Wigglesworth J, Ball K. Clinical precision of myofascial trigger point location in the trapezius muscle. Pain 2001;93(3): Alvarez D RP. Trigger points: diagnosis and management. Am Fam Physician 2002;65: D G. Fibromyalgia, chronic fatigue syndrome and myofascial pain syndrome. Curr Opin Rheumatol 1993;5: JP D. Foundational Platform of NMT. FSMTA Convention 2007; Chaitlow L DJ. Clinical application of neuromuscular techniques. The upper body Amsterdam: Elsevier. 2008; Ghiasi F AA. Comparison of muscle energy techniques with ultrasound therapy in myofascial trigger point treatment in upper trapezius Dommerholt J, Mayoral del Moral O, Gröbli C. Trigger point dry needling. Journal of Manual & Manipulative Therapy 2006;14(4):70E-87E. 16. Kalichman LV, Simon. Dry needling in the management of musculoskeletal pain. The Journal of the American Board of Family Medicine 2010;23(5): Gunn C. The Gunn approach to the treatment of chronic pain: intramuscular stimulation for myofascial pain of radiculopathic origin New York Churchill Livingstone Itoh K KY, Kitakoji H. Randomized trial of trigger point acupuncture compared with other acupuncture in treatment of chronic neck pain. Complement Ther Med 2007;15: Jaeger B SS. Double blind, controlled study of different myofascial trigger point injection techniques Pain 1987;4: S Venancio RA AFJ, Zamperini C. Different substances and dry-needling injections in patients with myofascial pain and headaches. J Craniomandib Pract 2008;20: Cummings TM WA. Needling therapies in the management of myofascial trigger point pain: a systematic review. Arch Phys Med Rehabil 2001;82:

8 يگانه لاري و همكاران Tough EA WA, Cummings TM, Richards SH, Campbell JL. Acupuncture and dry needling in the management of myofascial trigger point pain: a systematic review and meta-analysis of randomised controlled trials. Eur J Pain 2009;13: Kim SA, Oh KY, Choi WH, Kim IK. Ischemic compression after trigger point injection affect the treatment of myofascial trigger points. Annals of Rehabilitation Medicine 2013; 37(4): Fernandez -de-las-penas C, Alonso-Blanco, and Fernandez J. Immediate effect of ischemic compression technique and transvers friction massage on tenderness of active and latent myofascial trigger points ;A pilot study. Bodywork and Movement Therapies 2006; 9: DG S. Do endplate noise and spikes arise from normal motor endplates?. Phys Med Rehabil 2001;80: Melzack R. The short-form McGill pain questionnaire. Pain 1987; 30: H U. Comparison of high-power pain threshold ultrasound therapy with local injection in the treatment of active myofascial trigger points of the upper trapezius muscle. Arch Phys Med Rehabil 2011; 92(4): Hong C-Z. Lidocaine injection versus dry needling to myofascial trigger point: the importance of the local twitch response. American Journal of Physical Medicine & Rehabilitation 1994; 73(4): Simons D. Review of enigmatic MTPs as common cause of enigmatic musculoskeletal pain & dysfunction. Electromyography & Kinsiology 2004;14: J D. Dry needling in orthopedic physical therapy practice. Orthop Phys Ther Pract 2004;16(3): Dommerholt J dmo, Gröbli C. Trigger point dry needling. Myofascial Trigger Points: pathophysiology and evidenceinformed diagnosis and management 2009;159: Edwards J, Knowles N. Superficial dry needling and active stretching in the treatment of myofascial pain a randomised controlled trial. Acupuncture in Medicine 2003;21(3): Ga H, Choi J-H, Park C-H, Yoon H-J. Dry needling of trigger points with and without paraspinal needling in myofascial pain syndromes in elderly patients. The Journal of Alternative and Complementary Medicine 2007;13(6): Rayegani SMB, Bahrami M, Elyaspour MH, Azhar D, Valaei A, Nase R. Comparison of dry needling and physical therapy modalities in treatment of myofascial pain of upper trapezius muscle. Pejouhesh 2010;34(3): Itoh K KY, Kitakoji H. Randomized trial of trigger point acupuncture compared with other acupuncture in treatment of chronic neck pain. Complement Ther Med 2007;15: Jaeger B SS. Double blind, controlled study of different myofascial trigger point injection techniques Pain 1987;4:S Venancio RA AFJ, Zamperini C. Different substances and dry-needling injections in patients with myofascial pain and headaches. J Craniomandib Pract 2008;20: Mahieu NN, McNair P, De Muynck M, Stevens V, Blanckaert I, Smits N. Effect of static and ballistic stretching on the muscle-tendon tissue properties. Med Sci Sports Exerc. 2007; 39: SH N. A comparison between muscle energy technique with low-level laser in reducing neck and shoulder pain and disability in subjects with trapezius and levator scapula myofascial trigger points. ZUMS Journal 2012;20(79): Borg-Stein JaDS. Myofascial pain. Arch Phys Med Rehabil 2002;83(1) Potter L, McCarthy C, Oldham J. Algometer reliability in measuring pain pressure threshold over normal spinalmuscles to allow quantification of anti-nociceptive treatment effects. International Journal of Osteopathic Medicine 2006;9(4): Nambi GS, Sharma R, Inbasekaran D, Vaghesiya A, Bhatt U. Difference in effect between ischemic compression and muscle energy technique on upper trepezius myofascial trigger points: Comparative study. International Journal of Health & Allied Sciences 2013;2(1):17.

9 20 مقايسه روش درماني سوزن خشك و تكنيك دستي انرژي عضلاني روي... Research Article Dry needling versus muscle energy technique in treatment of latent trigger point upper trapezius Yeganeh Lari A 1, Okhovatian F 2 *, Naimi SS 3, Akbarzadeh Baghban AR 4 1. MSc in Physiotherapy Research Center, Faculty of Rehabilitation Sciences, Shahid Beheshti University of Medical Sciences, Tehran, Iran 2. Professor of Physiotherapy Research Center, Shahid Beheshti University of Medical Sciences, Tehran, Iran 3.Assistant Professor of Physiotherapy, Dept. of Physiotherapy, Faculty of Rehabilitation Sciences, Shahid Beheshti University of Medical Sciences, Tehran, Iran 4. Ph.D in Biostatistics, Associate Professor, Proteomics Research Center, Dept. of Basic Sciences, Faculty of Rehabilitation Sciences, Shahid Beheshti University of Medical Sciences, Tehran, Iran Abstract Background and Aim: The main cause of Myofascial pain syndrome is trigger point. The purpose of this study was to compare muscle energy technique (MET) with dry needling (DN) on latent trigger point of upper trapezius. Materials and Methods: Fourty females, with diagnosis of latent trigger point of upper trapezius after adopting the inclusion and exclusion criteria were equally and randomly allocated into either the muscle energy technique or dry needling groups. Each patient received one treatment to the upper trapezius muscle. Outcome measures (visual analogue scale (VAS), pressure pain threshold (PPT), and range of active contra lateral flexion (CLF) measured before and 48 hours after treatment. Results: Two techniques which used in this study were effective for treating latent trigger point of upper trapezius (P<0/001) but no significant differences were found between the two groups in terms of the above variables (p>0/05). Conclusion: This study demonstrated that muscle energy technique was as effective as dry needling in improvement of VAS, PPT and ROM in subjects with latent trigger point of upper trapezius muscle. But since muscle energy technique is safe and non-invasive method, therefore, if you want to select one of these two techniques, muscle energy technique is recommended. Keywords: Dry needling, Muscle energy technique, Trigger points * Corresponding Author: Dr Farshad Okhovatian, Faculty of Rehabilitation Sciences, Shahid Beheshti University of Medical Sciences farshadokhovatian1965@gmail.com